Przewodniczący Rady Miejskiej
Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr XXXIX/336/2014 Rady Miejskiej w Mirosławcu z dnia 27 marca 2014 r.
Miejsko-Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy Mirosławiec na lata 2014-2016
Wprowadzenie
Nałogi towarzyszyły człowiekowi od zarania cywilizacji. Odurzające właściwości maku lekarskiego opisano na tabliczkach sumeryjskich, których wiek określa się na 6 tys. lat. Na papirusie Ebersa pochodzącym z 1550 r. p.n.e. znaleziono wzmiankę o opium, które zdolne było powstrzymać silny płacz dzieci. Przed niebezpiecznymi właściwościami pochodnych maku przestrzegali starożytni mędrcy już w piątym wieku p.n.e. Haszysz znany był w Chinach i używany jako środek znieczulający już 2800 lat p.n.e. W Polsce do lat sześćdziesiątych ubiegłego stulecia problem uzależnienia od środków narkotycznych był zjawiskiem marginalnym i dotyczył niewielkiej grupy osób. Zainteresowanie środkami narkotycznymi pojawiło się w naszym kraju w drugiej połowie lat sześćdziesiątych a w ostatnim czasie daje się zauważyć znaczną eskalację zjawiska narkomanii. Po środki psychoaktywne sięga coraz więcej dzieci i młodzieży. Zwiększająca się dostępność i niezbyt wygórowane ceny środków odurzających wpływają na obniżenie się wieku inicjacji narkotycznej. Narkotyki mogą się pojawić w każdej, nawet najbardziej wzorowej, wierzącej i pełnej miłości rodzinie. Z narkomanią nierozerwalnie wiąże się problem zakażenia HIV. Z danych statystycznych wynika, że na świecie każdego dnia zakaża się około 14 tysięcy osób, a około 8 tysięcy umiera. W Polsce każdego roku wykrywa się ponad 500 zakażeń HIV. Narkomania jest przyczyną wielu tragedii ludzi młodych i ich rodzin. Stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia społeczności. W Polsce podstawę prawną przeciwdziałania narkomanii stanowi ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii ( Dz. U. z 2012, poz. 124 ). Ustawa tworzy prawne ramy do rozwiązywania problemów narkomanii, definiuje pojęcia środków odurzających, wskazuje zadania do realizacji, podmioty odpowiedzialne za ich realizację, przedstawia zasady odpowiedzialności za posiadanie środków odurzających i substancji psychotropowych oraz przedstawia procedurę postępowania wobec osób uzależnionych. W myśl ustawy do zadań własnych gminy należy:
1) zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i osób zagrożonych uzależnieniom;
2) udzielanie rodzinom, w których występują problemy narkomanii, pomocy psychologicznej i prawnej;
3) prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie zajęć sportowo-rekreacyjnych dla uczniów, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych;
4) wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów narkomanii;
5) pomoc społeczna osobom uzależnionym i rodzinom osób uzależnionych dotkniętym ubóstwem i wykluczeniem społecznym i integrowanie ze środowiskiem lokalnym tych osób z wykorzystaniem pracy socjalnej i kontraktu socjalnego.
Realizacja tych zadań prowadzona jest w formie programu przeciwdziałania narkomanii, uchwalonego przez radę gminy jest on adresowany do ogółu społeczeństwa, w szczególności do dzieci i młodzieży.
Rozdział 1.
Diagnoza lokalnych zagrożeń społecznych w Gminie Mirosławiec
§ 1. W grudniu 2013 r. została opracowana diagnoza lokalnych zagrożeń społecznych dla naszej gminy. Jej celem było poznanie skali istniejących zagrożeń społecznych wśród dorosłych mieszkańców oraz uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych. W badaniu wzięło udział 120 osób dorosłych (85 kobiet i 35 mężczyzn). Wykształcenie większości badanych kobiet było wyższe (45,9%) oraz średnie (37,6%), podczas gdy 5,9% badanych kobiet legitymowało się wykształceniem zawodowym a 9,4% - wykształceniem podstawowym. Wśród badanych mężczyzn przeważało wykształcenie średnie (40%) oraz zawodowe ( 34,3%), 14,3% posiadało wykształcenie podstawowe. Osoby te jako jeden z problemów wymieniają problem narkomanii. Z diagnozy wynika, że w naszej gminie jest to problem umiarkowanie poważny. 6,7% badanych przyznaje się do przynajmniej jednorazowego użycia narkotyku w swoim życiu. Liczba ta jest zbliżona do wyników analiz ogólnopolskich. Większość badanych dorosłych przyznaje, że w swoim otoczeniu nie zna osób, które używają narkotyków, 29,2% zna do 5 osób, 3,3% zna od 5 do 10 osób i 2,5% zna więcej niż 10 osób, i to już jest umiarkowanie niepokojący wynik. Zdecydowana większość badanych mieszkańców nie wie gdzie i u kogo kupić narkotyki. Niepokojący jest jednak fakt, że 10,6% badanych kobiet oraz 20% badanych mężczyzn wie, gdzie narkotyki może kupić. Badaniem objęto także dzieci i młodzież. Wzięło w nim udział 159 uczniów ( 91 dziewcząt i 68 chłopców). W szkołach podstawowych przebadano 54 uczniów, a w szkołach gimnazjalnych 105 uczniów. W przypadku dzieci i młodzieży badanie miało na celu m.in. analizę stopnia używania substancji psychoaktywnych. Analiza dotyczyła rozpowszechnienia używania narkotyków i dopalaczy a także okoliczności towarzyszących tym zachowaniom i postaw wobec substancji psychoaktywnych. Z badania wynika, że uczniowie szkół podstawowych nie sięgali po narkotyki. Do używania narkotyków przyznaje się natomiast 12,4% gimnazjalistów. Jeżeli chodzi o dostęp do narkotyków w środowisku dzieci i młodzieży to 1,9% uczniów szkół podstawowych uznało zakup narkotyków za zadanie raczej łatwe lub łatwe. W gimnazjum 21% uczniów deklaruje, że zakup narkotyków jest bardzo łatwy lub łatwy. Prawie 25% uczniów szkół podstawowych oraz 20% gimnazjalistów nie posiada wiedzy na ten temat. Młodzi mieszkańcy naszej gminy mieli również kontakt z dopalaczami: 6,7% badanych gimnazjalistów przyznaje się do ich zażywania, 1,9% badanych uczniów szkoły podstawowej oraz 12,4% badanych gimnazjalistów zażyłoby dopalacze, gdyby miało ku temu okazję. Jeżeli chodzi o dostępność dopalaczy to 25% uczniów szkół podstawowych nie posiada wiedzy na ten temat, dla 46,3% badanych zakup dopalaczy jest bardzo trudny lub raczej trudny, zaś 13% badanych uważa, że jest to łatwe lub bardzo łatwe zadanie. Wśród gimnazjalistów blisko 25% nie posiada wiedzy gdzie można kupić dopalacze, 29,7% ocenia zakup jako bardzo trudny lub raczej trudny, a 26,6 % uważa, że jest to łatwe lub bardzo łatwe zadanie. Jak wynika z diagnozy problem narkomanii w naszej gminie w odniesieniu do badania ogólnopolskiego ESPAD z 2011 r. jest na niższym poziomie. Pozytywną informacją uzyskaną podczas badania są deklaracje większości uczniów ( 98,1% uczniów szkół podstawowych oraz 76,2% gimnazjalistów), że nie sięgnęłaby po narkotyki, nawet gdyby nadarzyła się ku temu okazja.
Rozdział 2.
Źródła finansowania Programu
§ 2. Źródłem finansowania zadań Programu są środki finansowe z budżetu gminy pochodzące z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych. Zgodnie z art. 182 ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2012 r., poz. 1356 ze zm.) dochody z opłat uzyskiwanych za wydawanie zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych wykorzystywane będą nie tylko na realizację gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, lecz także na realizację Programu przeciwdziałania narkomanii, i nie mogą być przeznaczane na inne cele.
Rozdział 3.
Dane statystyczne
§ 3. Na dzień 31 grudnia 2013 roku Gmina Mirosławiec liczy 5 779 mieszkańców. W naszej gminie funkcjonuje Zespół Szkół w Mirosławcu oraz Zespół Szkół w Piecniku. Liczba uczniów wynosi ogółem 598. W 2013 roku Poradnia Zdrowia Psychicznego w Wałczu udzieliła 5 porad z zakresu uzależnienia od narkotyków i środków psychoaktywnych. Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mirosławcu w tym samym roku udzielił pomocy jednej osobie uzależnionej od narkotyków. Z danych Posterunku Policji w Mirosławcu wynika, że zostały odnotowane trzy przypadki dotyczące narkomanii wśród dorosłych. Nie odnotowała natomiast żadnego przypadku narkomanii w środowisku szkolnym. Również placówki oświatowe nie odnotowały sygnałów wskazujących na istnienie problemu narkomanii. Tak więc Gmina Mirosławiec jest o tyle w dobrej sytuacji, że zjawisko to nie występuje w rozmiarach alarmujących. Mimo to należy bezwzględnie podjąć wszelkie możliwe kroki by nie dopuścić do eskalacji tego zjawiska.
Rozdział 4.
Stan zasobów programu
§ 4. Zasobami Gminy Mirosławiec w zakresie realizacji Programu są:
1. Posterunek Policji w Mirosławcu;
2. Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mirosławcu;
3. Miejsko-Gminne Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Mirosławcu;
4. Zespół Szkół w Mirosławcu;
5. Zespół Szkół w Piecniku;
6. Samorządowe Przedszkole "Słoneczko" w Mirosławcu;
7. Przedszkole nr 137JW nr 3299 w Mirosławcu Górnym;
8. zakłady opieki zdrowotnej w Mirosławcu;
9. organizacje pozarządowe;
10. Parafie;
11. Straż Miejska w Mirosławcu;
12. Ośrodek Kultury w Mirosławcu;
13. świetlice środowiskowe;
14. świetlice wiejskie;
15. Biblioteka Publiczna w Mirosławcu;
16. Zespół Interdyscyplinarny ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Rozdział 5.
Cele Programu
§ 5. Zapobieganie powstawaniu zjawiska narkomanii na terenie naszej gminy.
§ 6. Podniesienie świadomości społeczności lokalnej, w tym dzieci i młodzieży z zakresu problemu narkomanii.
§ 7. Budowanie wsparcia dla działań na rzecz przeciwdziałania narkomanii.
§ 8. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie dotyczącym zjawiska narkomanii.
Rozdział 6.
Zadania do realizacji
§ 9.
1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób dotkniętych problemem narkomanii. Działanie:
1) zapewnienie dostępu do pomocy psychologa, terapeuty ds. uzależnień i pomocy prawnej poprzez dofinansowanie Punktu Konsultacyjnego i Interwencji Kryzysowej w Wałczu działającym przy PCPR w Wałczu.
2) zakup dodatkowych usług w Poradni Zdrowia Psychicznego i Uzależnień w Wałczu NZOZ Punkt Konsultacyjny dla Uzależnionych, Współuzależnionych i Ofiar Przemocy w Rodzinie na udzielanie świadczeń zdrowotnych w zakresie uzależnienia od narkotyków i innych substancji psychoaktywnych oraz terapii osób uzależnionych od narkotyków i substancji psychoaktywnych.
2. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży. Działanie:
1) prowadzenie działalności informacyjnej i edukacyjnej dla dzieci i młodzieży, w tym realizowanie programów profilaktycznych;
2) zagospodarowanie czasu wolnego oraz promowanie zdrowego stylu życia w formie zajęć sportowo – rekreacyjnych;
3) podnoszenie kompetencji wychowawczych rodziców (np. pogadanki w szkołach dla rodziców);
4) prowadzenie działalności informacyjnej i edukacyjnej skierowanej do społeczności lokalnej
( dystrybucja materiałów np. broszury, ulotki, plakaty, informacje na stronach www);
5) informowanie społeczności lokalnej o zasobach gminy, w których świadczona jest pomoc dla osób uzależnionych od narkotyków i substancji psychoaktywnych;
6) włączanie się instytucji zajmujących się przeciwdziałaniem narkomanii w organizowanie lokalnych imprez.
3. Wspomaganie działalności instytucji i stowarzyszeń w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii. Działanie:
1) podejmowanie wspólnych działań edukacyjnych społeczności lokalnej;
2) wymiana informacji w zakresie występowania zjawiska narkomanii;
3) udzielanie instytucjom wsparcia merytorycznego w przedmiocie zagadnień dotyczących narkomanii;
4) wspieranie placówek oświatowych i innych instytucji działających na rzecz przeciwdziałania narkomanii;
4. Udzielanie pomocy społecznej osobom uzależnionym dotkniętym ubóstwem i wykluczeniem społecznym. Działanie:
1) działalność środowiskowa pracowników socjalnych ( świadczenia z pomocy społecznej, praca socjalna, w tym sporządzanie kontraktów socjalnych).
235 razy